Camille Truyffaut "Surprendre le jour"
Of over Subtiele metamorfoses van het levend licht

Beelden waarin de kunstenaar zichzelf toont niet enkel als een onderzoeker van het leven, maar ook als de schepper van hoge geestelijke waarden en van de bijzondere schoonheid die alleen poëzie eigen is.
Andrei Tarkovski

Niemand kan ontkennen dat Camille Truyffaut een subtiele en gevoelige colorist van het licht is. Ze gaat na hoe het licht op de intensiteit, op de textuur, op het oppervlak van een canvas - of welke drager ook - van objecten en van kleuren, van haar materiaal inwerkt en er een verbond mee aangaat. Symbiotisch. Vaak bijna ongemerkt als een natuurlijke vanzelfsprekendheid. Intuïtief gestructureerd binnen de ruimte van het werk, maar ook nooit de ruimte an sich waarin het werk geïntegreerd wordt vergetend. Als een bijna onopgemerkte knipoog, als een delicate lichtinval met de ruimte vergroeid.

Elk object bij Camille Truyffaut - ongeacht of het door haar handen is ontstaan of ze het direct in de natuur gevonden heeft - is een "wezen" (in de betekenis van een zijn, een aanwezigheid) met een eigen leven en kent een daaruit onherroepelijk voortvloeiende werking. De keuze voor haar object(en) ontstaat vanuit een innerlijke noodzakelijkheid van het object zelf, van dat wat het object bepaalt, van haar blik als kunstenaar. Niet alleen haar blik en handen, maar ook licht, tijd en ruimte geven haar werken vorm.

Haar werken bezitten niet alleen een artistieke, maar ook een lyrische kracht. Iets wat ze onder andere met de titels van haar tentoonstellingen en van haar werken aantoont.
Zo bestaan de werken met de beeldende titel "Eponger la mer avec un mouchoir de poche" - die klinkt als een vers uit een gedicht - uit een 10-tal unieke zakdoekwerken van aquatint op organza. Op het formaat van een zakdoek zien we verschillende tonaliteiten blauw. Een zakdoek is trouwens iets wat je gebruikt als je geen woorden meer hebt. Het geeft het moment weer waarop alle woorden overbodig zijn en de zakdoek zelf spreekt. Door de manier waarop Camille Truyffaut deze werken bevestigt aan de muur wordt niet alleen de keuze voor de verschillende soorten lijnen - meestal horizontaal, dan weer verticaal - duidelijk, maar lijkt het werk ook los te staan van de wand waarop het bevestigd is en in de ruimte te "zweven". Het erdoor vallende licht zorgt voor wisselende moiré-effecten, alsof je blik over de verschillende en transparante gedaantes en spiegelingen van het licht glijdt. Zo lijkt ze de beweging van de uiteenlopende tonaliteiten blauw - naargelang de druk lichter of donkerder is - te vatten in een werk dat stil aan de muur hangt.

Een nieuwe reeks werken bestaat uit collages van verschillende soorten papier, waarbij Camille Truyffaut schildert met "niets anders" dan het efemere licht. Ze legt gedurende een bepaalde periode verschillende soorten papier, waarin telkens een plooi is gemaakt zodat er als het ware een horizon ontstaat, op bepaalde manieren in de zon. Daardoor ontstaat er een lichte dégradé en creëert ze kleuren in het werk, dat voltooid wordt met een proces van schuren, maroufleren. Het craquelé in het papier is een fenomeen dat zich op natuurlijke wijze door de tijd ontwikkelt. De ronde vormen als hoeken benadrukken het leven. De observatie en wisselwerkingen van het licht zijn bij deze werken cruciaal, die tot landschappen en zeezichten verworden zijn.

De spanning tussen wat er getoond en verborgen wordt, is een constante in haar oeuvre. Door iets te laten verdwijnen of niet te tonen, ontstaat er niet alleen een gelaagdheid - kleur ontstaat bij haar door het procedé van verschillende lagen op elkaar waardoor ze zeer specifieke, eigen en subtiele tonen creëert - maar ook een nieuw beeld waarbij het spel tussen doorzichtig en wazig zorgt voor telkens een verschillende aanwezigheid. Vaak vraag je je als kijker af of de kleur zich binnen in het werk bevindt, of van buiten komt. Alsof de kleur op een manier in de vorm woont.
Een ets, bevestigd voor of achter het glas, zorgt voor telkens een verschillende lezing en een ander werk, een nieuwe gevoeligheid.

Naast haar keramieken - die ze vaak als een schilderij aan de muur hangt en waarbij deze werken, naarmate ze zich verder van de muur bevinden, transparanter ze zijn - toont ze stukken glas, die ze in Mallorca gevonden heeft, als een rechtstreeks natuurlijk element in deze tentoonstelling. Die stukken glas, gepolijst door de tijd, bevestigt ze eveneens aan de muur, zodat ze het aura van een schilderij, een volwaardig kunstwerk krijgen.

Om dit alles tot stand te brengen en om een bepaalde concentratie, intensiteit ook, bij de kijker op te roepen - zonder daar nadrukkelijk om te vragen, maar door het werk zelf woordloos te laten spreken aan de hand van alles waaruit het bestaat en al dan niet zichtbaar aanwezig is - doet Camille Truyffaut als het ware onderzoek naar het licht, de reflectie en de werking ervan op de materialen die ze hanteert. Alles waarmee ze de gevoeligheid van licht en materie kan opwekken, kan als materiaal dienen. Er zijn geen beperkingen.

Op de drempel van de transparantie en van het transcendente onthult ze de kijker wat het mysterie van het licht, en aldus van de kunst, van het leven, van de schoonheid vermag, als bijna een alchemistisch wonder. Daarbij verliest ze de eigen innerlijke klank van het organische nooit uit het oog.

Inge Braeckman